Cursus Integraal Bodemcoach: “Aandacht voor de bodem moet iets vanzelfsprekends worden”

In het kader van Onder het Maaiveld ontwikkelde HAS Hogeschool een unieke cursus. Het bijzondere aan de opzet van Integraal Bodembeheer is de brede benadering die mede wordt ingekleurd door de samenstelling van de cursusgroep. De 16 deelnemers zijn met zorg gekozen vanuit agrarische, natuurlijke en stedelijk/infrastructurele hoek.

Nog een beetje onwennig zitten ze in het klaslokaal. De meesten zijn al een tijdje de schoolbanken uit. Maar over de opzet van deze cursus zijn ze unaniem enthousiast: de bodem verdient meer aandacht en alleen in samenwerking kom je tot een goede aanpak.

Integrale aanpak

Een gezonde en vitale bodem draagt bij aan een duurzame en gezonde leefomgeving. Van boer tot aannemer, van overheid tot burger, van waterschap tot bodemadviesbureau: allemaal hebben ze belang bij goed bodembeheer. Alleen kijkt iedere stakeholder vanuit zijn eigen perspectief.

Juist omdat er zoveel belanghebbenden zijn, vraagt de bodem om een integrale aanpak. Begrip ontwikkelen voor verschillende invalshoeken, deze verbinden en vooruitbrengen, is waar de cursus Integraal Bodemcoach om draait. Cursisten leren een onafhankelijke blik te ontwikkelen en vanuit een brede focus te kijken, van agrarische gronden tot stedelijke omgeving en bodems in de openbare ruimte.

“Verwaarden van de bodem”

Eén van die cursisten is ondernemer John Vermeer. Hij hoefde niet lang na te denken over de vraag of de cursus iets voor hem zou zijn. “Sinds 2015 ben ik bezig met voedselbossen. De bodem, die er enorm op vooruitgaat, is onderdeel van het verdienmodel. Maar hoe krijgen we dit verwaard? Dat is mijn grote opgave. Daarnaast wil ik mijn eigen kennis van de bodem graag wat bijspijkeren.”

Rob Berkers, themamanager gebiedsgerichte aanpak bij de Rabobank, begrijpt de vraag van John. “Waar de landbouw moet extensiveren, kan voedselbosbouw een onderdeel van het verdienmodel zijn. Vanuit de Rabobank onderzoeken we hoe we dit soort ontwikkelingen kunnen faciliteren. Een voedselbos vraagt om een flinke investering. Pas na vijf jaar komen de eerste opbrengsten. Hoe ga je dat inrichten? Hiervoor kan een integrale aanpak interessant zijn.”

“De bodem is de basis”

Terra Kremers is beleidsadviseur natuur en landschap bij de gemeente Bergen (Limburg) en houdt zich vanuit die functie onder andere bezig met natuurinclusieve landbouw en het gewenste maasheggenlandschap. Ook zij heeft een missie. “Vanuit onze kleine gemeente ben ik betrokken bij allerlei grote opgaven zoals klimaatadaptatie, grootschalige gebiedsontwikkeling en nationale parken. De bodem blijft de basis waar je op teruggeroepen wordt. Dat kan alleen maar door integraal te werken, samen op zoek te gaan naar balans. Mijn wens is dat ik dit straks niet meer hoef uit te leggen, dat het iets vanzelfsprekends wordt.”

Wesley van den Broek is technisch ontwerper bij id verde. Hij maakt uitvoeringsplannen voor stedelijk en landelijk gebied. “Je ziet stad en natuur steeds dichter bij elkaar komen. Beplanting speelt vaak een belangrijke rol in de plannen. De bodem is de basis, maar in hoeverre is het ook een uitgangspunt bij de totstandkoming van een plan?”

Coalitie van impact

De groep cursisten heeft een speciale opdracht. Als coalitie van impact zijn ze mede vormgever van het cursusprogramma. Ook vervullen ze een ambassadeursrol: ze dragen en promoten de cursus in hun netwerk. In onderstaande video vertellen zij hier meer over.