In Lelystad, bij het nieuw aan te leggen IJkcentrum voor de Bodem, zijn twee speciale Tiny Forests geplant. De Tiny Forests, een concept dat door IVN naar ons land werd gebracht, zullen gebruikt worden voor demonstraties en vergelijkend bodemonderzoek. Zo worden er in deze en andere ‘minibosjes’ in heel Nederland stelselmatig bodemdieren geteld. Bij het IJkcentrum gaan onderzoekers de bodemkwaliteit vergelijken met andere vormen van beheer.

Tiny Forests zijn dichtbegroeide inheemse bossen ter grootte van een tennisbaan. Bij de aanleg krijgt de bodem een speciale behandeling. Het Tiny Forest-concept werd bedacht door de Indiase ingenieur Shubhendu Sharma, die zich op zijn beurt baseerde op de bosbouwmethode van de Japanse bomenexpert Akira Miyawaki. In december 2015 haalde IVN Sharma naar Nederland voor het planten van het eerste Tiny Forest van Europa. In Zaandam om precies te zijn. Al vanaf dit eerste Nederlandse Tiny Forest zijn de minibosjes mateloos populair in ons land. Inmiddels zijn er al meer dan 100 aangeplant.

Onderzoek naar bodembiodiversiteit

Een Tiny Forest stimuleert de biodiversiteit: het bos van 200 m² bestaat uit tientallen verschillende soorten bomen en struiken. Deze bomen trekken weer bodemdieren, vliegende insecten en vogels aan. Die biodiversiteit, in het bijzonder de bodembiodiversiteit, zal onderzocht worden in de Tiny Forests van het nieuwe IJkcentrum voor de Bodem in Lelystad. De twee minibosjes hebben samen de bijzondere vorm van twee groene longen gekregen. In totaal zijn er nu zo’n 1200 boompjes en struikjes geplant: van zwarte els en wintereik tot zwarte bes en hazelaar.

IJkcentrum voor de Bodem

Het IJkcentrum voor de Bodem is een plek waar heel veel bodemonderzoek gedaan zal worden en waar kennis en innovatie gedeeld worden met agrariërs, terreinbeheerders, beleidsmakers en projectontwikkelaars. Het IJkcentrum is onderdeel van Onder het Maaiveld, een project dat de krachten van verschillende maatschappelijke organisaties en wetenschappers in Nederland bundelt om samen de Nederlandse bodem weer gezond te maken. Op 20 mei 2021 zal het IJkcentrum officieel geopend worden.

Bodemleven in de Tiny Forests

Een rijk bodemleven is belangrijk voor de functies die een gezonde bodem vervult, zoals het opslaan van CO₂ en water. Met verschillende veldproeven en testopstellingen analyseren onderzoekers in het IJkcentrum dit verband tussen bodemleven en bodemfuncties. Ook meten zij de effecten van verschillende beheersvormen op de vitaliteit van de bodem. In de Tiny Forests wordt de bodemkwaliteit gemonitord en worden bijvoorbeeld stelselmatig bodemdieren geteld volgens de methode van de Bodemdierendagen. Deze metingen kunnen de onderzoekers vergelijken met stukken bodem met andere vormen van beheer. Zo maken ze voor iedereen zichtbaar wat de effecten en de verschillen zijn.

Onder het Maaiveld

In het driejarige programma Onder het Maaiveld werken IUCN NL, De Vlinderstichting, het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) & het Centrum voor Bodemecologie samen met andere maatschappelijke partners aan een structurele verandering in de omgang met de bodem. Het programma stimuleert een transitie naar een relatie met onze bodem waarin bodembiodiversiteit en bodemgezondheid centraal staan in de inrichting en het beheer van het landschap. Onder het Maaiveld wordt mogelijk gemaakt door de Nationale Postcode Loterij.

Foto door: Fabrice Ottburg