Regenwormen zijn dit jaar in de meeste Nederlandse tuinen waargenomen. De pissebedden delven als gedoodverfde winnaar het onderspit en staan op 2, terwijl de huisjesslakken opklimmen naar de 3e plek. Een recordaantal waarnemers nam dit jaar deel aan de jaarlijkse Bodemdierendagen, die sinds kort onderdeel zijn van het project Onder het Maaiveld.

De Bodemdierendagen zijn een citizen science-project met het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) en het Centrum voor Bodemecologie (CSE) als hoofdorganisatoren. Iedereen in Nederland kan mee zoeken naar bodemdieren. Dit levert belangrijke informatie op over met welke bodemdieren het goed gaat en met welke minder. Een rijk bodemleven is essentieel voor veel natuurlijke bodemfuncties, zoals het vasthouden en zuiveren van water, opslaan van koolstof, natuurlijke plaagbestrijding en het recyclen van nutriënten.

Resultaten Bodemdierendagen 2020

“Dit jaar hielpen maar liefst 1188 waarnemers met de zoektocht, verspreid over bijna 500 tuinen en parken in het hele land,” zegt organisator Gerard Korthals van het Centrum voor Bodemecologie van NIOO en WUR. “Ook het aantal getelde dieren is met 17.500 een record,” vult mede-bodemonderzoeker Ron de Goede van de WUR aan. “Dat brengt het totaal van 6 edities op bijna 53.000 getelde ‘bodemschatjes’.”

Op de speciale resultatenpagina met kaarten per diergroep en cijfers per tuintype is meer informatie te vinden over de resultaten van de Bodemdierendagen 2020.

De staat van de bodem

Onlangs verscheen het eerste wereldwijde rapport over de stand van het bodemleven bij de Food and Agriculture Organization (FAO) van de Verenigde Naties: The State of Knowledge of Soil Biodiversity. “We zijn zo afhankelijk van het leven in de bodem, terwijl ons huidige landgebruik en klimaatverandering een negatieve invloed erop hebben,” vertelt bodemonderzoeker en mede-samensteller Wim van der Putten van het NIOO. “Dit rapport geeft aan waar het bodemleven achteruit gaat, hoe dat wordt veroorzaakt en wat we ertegen kunnen doen. Wereldwijd zijn er allerlei initiatieven om bodem te herstellen en in Nederland lopen we voorop in dit onderzoek.”

Nederlandse bodems onder druk

“Toch staan de Nederlandse bodems ook sterk onder druk. Onze landbouwgronden zijn zeer productief als je kijkt naar de opbrengst van landbouwgewassen, maar dat gaat ten koste van andere functies die de bodem levert: schone lucht, schoon drinkwater, vasthouden van broeikasgassen. En dan hebben we ook nog de stikstofproblematiek, PFAS, microplastics en ga zo maar door.” Daarvoor biedt dit rapport de eerste kennis voor iedereen.

Over Onder het Maaiveld

Onder het Maaiveld is een driejarig programma van IUCN NL, De Vlinderstichting, NIOO-KNAW en het Centrum voor Bodemecologie. Samen met andere organisaties werken wij aan een structurele verandering in de omgang met onze waardevolle bodem. Ons doel? Herstel van het bodemleven in Nederland, als basis voor een gezonde natuur en een gezonde maatschappij. Onder het Maaiveld wordt mogelijk gemaakt door de Nationale Postcode Loterij.